Divide and Connect / Dziel i łącz (2023)
PL:
tekst: Piotr Lisowski
Wystawa Tytusa Szabelskiego-Różniaka składa się z fotografii, filmów i minimalistycznej instalacji wyznaczającej linie wyklejone na podłodze galerii. Status wizualny tych przedstawień jest niejednoznaczny, niepokojący i metaforyczny. Wszystkie jednak odnoszą się do ciągów komunikacyjnych i ich infrastruktury, ale także do procesów związanych z przemieszczaniem, oddzielaniem czy wydzielaniem.
Fotografie ukazują przejścia dla zwierząt nad autostradami i drogami szybkiego ruchu, w szczególności trasami międzynarodowymi przebiegającymi przez Polskę. Prawne uwarunkowania budowy takich dróg nakazują przeprowadzenie badań oddziaływania środowiskowego, w ramach których identyfikuje się szlaki migracyjne zwierząt, mogące przecinać budowaną drogę. Na tej podstawie tworzy się w odpowiednich miejscach zielone mosty lub tunele, mające skanalizować ruch zwierząt w sposób niezagrażający ich życiu, a jednocześnie zapewnić bezpieczeństwo podróżującym samochodami ludziom. Te hybrydyczne przestrzenie, obiekty inżynieryjne z betonu i stali z warstwą ziemi oraz zieleni, są niezdolne do zakamuflowania swojej specyfiki – miejsc poddanych stałemu nadzorowi, które jedynie imitują naturalne środowisko zwierząt.
W dwóch pracach wideo artysta skupia się przede wszystkim na infrastrukturze granicznej. W pierwszej, przybliża w formie animowanych modeli przejścia graniczne, mury czy zapory rozdzielające konkretne państwa w Europie. Współcześnie coraz silniej pogłębia się różnica między integracyjnymi a dezintegracyjnymi funkcjami granic. Ten kontekst mocno uwypuklają kryzys migracyjny i agresja Rosji na Ukrainę. Innym wątkiem, poruszonym z kolei w drugim filmie, jest tranzyt surowców energetycznych. Tytus przygląda się rurociągowi „Przyjaźń“, jednemu z największych na świecie systemów przesyłowych ropy naftowej, łączącym Syberię z Europą. Wybudowany w latach sześćdziesiątych XX wieku rurociąg, do 2023 roku stanowił kluczową drogę przepływu rosyjskiej ropy na Zachód. Jednocześnie wzdłuż tej budowli ciągną się linie światłowodowe, które są wykorzystywane do świadczeń usług telekomunikacyjnych i informacyjnych. Kamera w filmie rejestruje fragmenty konstrukcji rurociągu, wpasowane w wycięte leśne korytarze czy przechodzące w formie mostu nad rzeką Narwią.
Ostatnim elementem wystawy, mapującym jak i rozdzielającym przestrzeń ekspozycyjną, pozostają wyklejone na podłodze linie. Pierwsza z nich odzwierciedla kształt autostrady A4 ciągnącej się przez całą Polskę od granicy z Ukrainą do Niemiec. Druga natomiast odpowiada linii granicy Polski z Białorusią, która w ostatnim czasie stała się przestrzenią w szczególny sposób skupiającą na sobie uwagę.
W projekcie mamy więc zestaw różnych przykładów infrastruktury, która służy do przemieszczania – ludzi, zwierząt, surowców, towarów czy informacji. Każdy z nich nie tylko ułatwia komunikację, ale też utrudnia ją na innymi poziomie lub generuje dodatkowe, wątpliwe w swoim charakterze, skutki. Na wielu poziomach dokonujemy wyboru tego, komu, gdzie, kiedy i na jakich warunkach pozwalamy się przemieszczać bądź przekraczać bariery, które sztucznie stwarzamy. Stawiamy państwowe granice, by potem budować izolowane korytarze komunikacyjne dla wybranych grup, w zależności od ich przywilejów. Specjalne drogi dla tych, których stać na opłacenie wjazdu, oddzielne bramki na lotniskach dla obywateli strefy Schengen, a w końcu obozy czy ośrodki deportacyjne. Osobom, które nie są w stanie spełnić stawianych im wymogów, odmawiamy możliwości ruchu w ogóle – niezależnie od innych okoliczności. Konieczność zaostrzenia kontroli przepływów i migracji staje się dominującym nurtem w polityce wielu państw.
Tytus, mieszkający na Podlasiu, w szczególności przygląda się dramatowi rozgrywającemu się na granicy polsko-białoruskiej. Tak jak autostradowe korytarze transportowe kanalizują ludzki ruch, ograniczając punkty wjazdu i zjazdu, ułatwiając tym samym kontrolę, tak wybudowany tam mur graniczny ma uniemożliwiać ruch tym, którym odmawia się wstępu oficjalnymi drogami. Przechodząca przez teren Puszczy Białowieskiej zapora, uwzględniająca przejścia dla zwierząt, staje się tutaj symbolem paradoksalnej i gorzkiej rzeczywistości, w której typowa ludzka hierarchia bytów zostaje odwrócona – to zwierzęta stają się w pewnym sensie „uprzywilejowane“, podczas gdy umierających z wyziębienia ludzi wypycha się siłą na drugą stronę. Mur ten, jak każda tego typu konstrukcja, nie jest jednak w stanie całkowicie zatrzymać ludzkich migracji. Podczas gdy zbudowane w nim bramy dla zwierząt pozostają zamknięte, ludzie znajdują drogę obejścia.
Tytus Szabelski-Różniak w swoich badaniach podąża za ciągami i architekturą komunikacyjno-graniczną, skupiając się na odwrotności ich funkcji. Interesuje go aspekt dzielenia, kontroli i kanalizowania ruchu, a nie sposób łączenia, naprawiania szkód środowiskowych czy przyspieszenia komunikacji. Nie jest to zatem projekt dokumentalny, ale bardziej metaforyczna opowieść rzutująca na dwuznaczną rolę tego typu infrastruktury i jej działania. Zawarta w tytule wystawy parafraza starożytnej dewizy divide et impera próbuje zwrócić uwagę na tę odwróconą perspektywę oraz korelację między niedostępnością środowisk naturalnych a skalą autonomii zamieszkujących je ludzi.
Dziel i łącz
Tytus Szabelski-Różniak
kurator: Piotr Lisowski
24 czerwca ‒ 4 sierpnia 2023
Centrum Sztuki Współczesnej Kronika w Bytomiu
tekst: Piotr Lisowski
Wystawa Tytusa Szabelskiego-Różniaka składa się z fotografii, filmów i minimalistycznej instalacji wyznaczającej linie wyklejone na podłodze galerii. Status wizualny tych przedstawień jest niejednoznaczny, niepokojący i metaforyczny. Wszystkie jednak odnoszą się do ciągów komunikacyjnych i ich infrastruktury, ale także do procesów związanych z przemieszczaniem, oddzielaniem czy wydzielaniem.
Fotografie ukazują przejścia dla zwierząt nad autostradami i drogami szybkiego ruchu, w szczególności trasami międzynarodowymi przebiegającymi przez Polskę. Prawne uwarunkowania budowy takich dróg nakazują przeprowadzenie badań oddziaływania środowiskowego, w ramach których identyfikuje się szlaki migracyjne zwierząt, mogące przecinać budowaną drogę. Na tej podstawie tworzy się w odpowiednich miejscach zielone mosty lub tunele, mające skanalizować ruch zwierząt w sposób niezagrażający ich życiu, a jednocześnie zapewnić bezpieczeństwo podróżującym samochodami ludziom. Te hybrydyczne przestrzenie, obiekty inżynieryjne z betonu i stali z warstwą ziemi oraz zieleni, są niezdolne do zakamuflowania swojej specyfiki – miejsc poddanych stałemu nadzorowi, które jedynie imitują naturalne środowisko zwierząt.
W dwóch pracach wideo artysta skupia się przede wszystkim na infrastrukturze granicznej. W pierwszej, przybliża w formie animowanych modeli przejścia graniczne, mury czy zapory rozdzielające konkretne państwa w Europie. Współcześnie coraz silniej pogłębia się różnica między integracyjnymi a dezintegracyjnymi funkcjami granic. Ten kontekst mocno uwypuklają kryzys migracyjny i agresja Rosji na Ukrainę. Innym wątkiem, poruszonym z kolei w drugim filmie, jest tranzyt surowców energetycznych. Tytus przygląda się rurociągowi „Przyjaźń“, jednemu z największych na świecie systemów przesyłowych ropy naftowej, łączącym Syberię z Europą. Wybudowany w latach sześćdziesiątych XX wieku rurociąg, do 2023 roku stanowił kluczową drogę przepływu rosyjskiej ropy na Zachód. Jednocześnie wzdłuż tej budowli ciągną się linie światłowodowe, które są wykorzystywane do świadczeń usług telekomunikacyjnych i informacyjnych. Kamera w filmie rejestruje fragmenty konstrukcji rurociągu, wpasowane w wycięte leśne korytarze czy przechodzące w formie mostu nad rzeką Narwią.
Ostatnim elementem wystawy, mapującym jak i rozdzielającym przestrzeń ekspozycyjną, pozostają wyklejone na podłodze linie. Pierwsza z nich odzwierciedla kształt autostrady A4 ciągnącej się przez całą Polskę od granicy z Ukrainą do Niemiec. Druga natomiast odpowiada linii granicy Polski z Białorusią, która w ostatnim czasie stała się przestrzenią w szczególny sposób skupiającą na sobie uwagę.
W projekcie mamy więc zestaw różnych przykładów infrastruktury, która służy do przemieszczania – ludzi, zwierząt, surowców, towarów czy informacji. Każdy z nich nie tylko ułatwia komunikację, ale też utrudnia ją na innymi poziomie lub generuje dodatkowe, wątpliwe w swoim charakterze, skutki. Na wielu poziomach dokonujemy wyboru tego, komu, gdzie, kiedy i na jakich warunkach pozwalamy się przemieszczać bądź przekraczać bariery, które sztucznie stwarzamy. Stawiamy państwowe granice, by potem budować izolowane korytarze komunikacyjne dla wybranych grup, w zależności od ich przywilejów. Specjalne drogi dla tych, których stać na opłacenie wjazdu, oddzielne bramki na lotniskach dla obywateli strefy Schengen, a w końcu obozy czy ośrodki deportacyjne. Osobom, które nie są w stanie spełnić stawianych im wymogów, odmawiamy możliwości ruchu w ogóle – niezależnie od innych okoliczności. Konieczność zaostrzenia kontroli przepływów i migracji staje się dominującym nurtem w polityce wielu państw.
Tytus, mieszkający na Podlasiu, w szczególności przygląda się dramatowi rozgrywającemu się na granicy polsko-białoruskiej. Tak jak autostradowe korytarze transportowe kanalizują ludzki ruch, ograniczając punkty wjazdu i zjazdu, ułatwiając tym samym kontrolę, tak wybudowany tam mur graniczny ma uniemożliwiać ruch tym, którym odmawia się wstępu oficjalnymi drogami. Przechodząca przez teren Puszczy Białowieskiej zapora, uwzględniająca przejścia dla zwierząt, staje się tutaj symbolem paradoksalnej i gorzkiej rzeczywistości, w której typowa ludzka hierarchia bytów zostaje odwrócona – to zwierzęta stają się w pewnym sensie „uprzywilejowane“, podczas gdy umierających z wyziębienia ludzi wypycha się siłą na drugą stronę. Mur ten, jak każda tego typu konstrukcja, nie jest jednak w stanie całkowicie zatrzymać ludzkich migracji. Podczas gdy zbudowane w nim bramy dla zwierząt pozostają zamknięte, ludzie znajdują drogę obejścia.
Tytus Szabelski-Różniak w swoich badaniach podąża za ciągami i architekturą komunikacyjno-graniczną, skupiając się na odwrotności ich funkcji. Interesuje go aspekt dzielenia, kontroli i kanalizowania ruchu, a nie sposób łączenia, naprawiania szkód środowiskowych czy przyspieszenia komunikacji. Nie jest to zatem projekt dokumentalny, ale bardziej metaforyczna opowieść rzutująca na dwuznaczną rolę tego typu infrastruktury i jej działania. Zawarta w tytule wystawy parafraza starożytnej dewizy divide et impera próbuje zwrócić uwagę na tę odwróconą perspektywę oraz korelację między niedostępnością środowisk naturalnych a skalą autonomii zamieszkujących je ludzi.
Dziel i łącz
Tytus Szabelski-Różniak
kurator: Piotr Lisowski
24 czerwca ‒ 4 sierpnia 2023
Centrum Sztuki Współczesnej Kronika w Bytomiu
EN:
text: Piotr Lisowski
The exhibition by Tytus Szabelski-Różniak consists of photographs, films and a minimalist installation delineating the lines taped on the gallery floor. The visual status of these representations is ambiguous, disturbing and metaphorical. All of them, however, refer to transportation routes and their infrastructure, but also to processes of displacement, division or separation.
The photographs show animal crossings over highways, particularly international routes passing through Poland. Legal conditions for the construction of such roads mandate environmental impact studies, which identify animal migration routes that may cross the road under construction. On this basis, green bridges or tunnels are created in appropriate places to channel the movement of animals in a way that does not endanger their lives, while ensuring the safety of people traveling by car. These hybrid spaces, engineering structures of concrete and steel with a layer of earth and greenery, are incapable of camouflaging their specific nature – places subjected to constant surveillance that merely mimic the natural habitat of animals.
In two video works, the artist focuses primarily on border infrastructure. In the first, he brings closer, in the form of animated models, the border crossings, walls or barriers that separate specific countries in Europe. Nowadays, the distinction between the integrative and disintegrative functions of borders is becoming more and more sharply defined. This context is strongly highlighted by the migration crisis and Russia’s aggression against Ukraine. Another theme, addressed in turn in the second video, is the transit of energy resources. Tytus takes a look at the “Friendship” pipeline, one of the world’s largest oil transportation systems, connecting Siberia with Europe. Built in the 1960s, the pipeline was a key route for the flow of Russian oil to the West until 2023. At the same time, fiber-optic cables stretch along this structure, and are used to provide telecommunications and information services. The camera in the video captures fragments of the pipeline, fitting into cut forest corridors or passing in the form of a bridge over the Narew River.
The final element of the exhibition, mapping as well as separating the exhibition space, are the lines plotted on the floor. The first reflects the shape of the A4 highway stretching across Poland from the Ukrainian border to Germany. The second, on the other hand, corresponds to the line of Poland’s border with Belarus, which has recently become a space in particular focus.
Thus, in the project we find a set of different examples of infrastructure that is used to move – people, animals, raw materials, goods or information. Each of these not only facilitates communication, but also impedes it on other levels or generates additional effects that are questionable in their nature. On many levels, we make choices about who, where, when and under what conditions we allow to move or cross barriers we artificially create. We erect state borders to then build isolated transportation corridors for selected groups, depending on their privileges. Special roads for those who can afford to pay for entry, separate gates at airports for Schengen citizens, and eventually camps or deportation centers. Those who are unable to meet the requirements placed on them are denied the opportunity to move at all – regardless of other circumstances. The need to tighten controls on flows and migration is becoming the dominant trend in the policies of many countries.
Tytus, who lives in the region of Podlasie, is looking in particular at the drama unfolding on the Polish–Belarusian border. Just as highway transportation corridors channel human traffic by limiting entry and exit points, thus making it easier to control, the border wall built there is supposed to prevent the movement of those who are denied entry via official routes. The barrier, which passes through the primeval Bialowieza Forest area and includes animal crossings, here becomes a symbol of a paradoxical and bitter reality, in which the typical human hierarchy of entities is reversed – it is the animals who become, in a sense, “privileged,” while people dying of exhaustion are forcibly pushed to the other side. However, this wall, like any such structure, is not able to completely stop human migrations. While the animal gates built into it remain closed, people find a way around it.
In his research, Tytus Szabelski-Różniak follows routes and communication-border architecture, focusing on the inverse of their function. He is interested in the aspect of dividing, controlling and channeling traffic, rather than how to connect, repair environmental damage or speed up communication. It is therefore not a documentary project, but more of a metaphorical story projecting the ambiguous role of this type of infrastructure and its operations. The paraphrase of the ancient motto divide et impera contained in the exhibition’s title attempts to draw attention to this inverted perspective and the correlation between the inaccessibility of natural environments and the extent of autonomy of the people who inhabit them.
Divide and Connect
Tytus Szabelski-Różniak
curator: Piotr Lisowski
June 24–August 4 2023
Kronika Contemporary Art Center,
Bytom, Poland
text: Piotr Lisowski
The exhibition by Tytus Szabelski-Różniak consists of photographs, films and a minimalist installation delineating the lines taped on the gallery floor. The visual status of these representations is ambiguous, disturbing and metaphorical. All of them, however, refer to transportation routes and their infrastructure, but also to processes of displacement, division or separation.
The photographs show animal crossings over highways, particularly international routes passing through Poland. Legal conditions for the construction of such roads mandate environmental impact studies, which identify animal migration routes that may cross the road under construction. On this basis, green bridges or tunnels are created in appropriate places to channel the movement of animals in a way that does not endanger their lives, while ensuring the safety of people traveling by car. These hybrid spaces, engineering structures of concrete and steel with a layer of earth and greenery, are incapable of camouflaging their specific nature – places subjected to constant surveillance that merely mimic the natural habitat of animals.
In two video works, the artist focuses primarily on border infrastructure. In the first, he brings closer, in the form of animated models, the border crossings, walls or barriers that separate specific countries in Europe. Nowadays, the distinction between the integrative and disintegrative functions of borders is becoming more and more sharply defined. This context is strongly highlighted by the migration crisis and Russia’s aggression against Ukraine. Another theme, addressed in turn in the second video, is the transit of energy resources. Tytus takes a look at the “Friendship” pipeline, one of the world’s largest oil transportation systems, connecting Siberia with Europe. Built in the 1960s, the pipeline was a key route for the flow of Russian oil to the West until 2023. At the same time, fiber-optic cables stretch along this structure, and are used to provide telecommunications and information services. The camera in the video captures fragments of the pipeline, fitting into cut forest corridors or passing in the form of a bridge over the Narew River.
The final element of the exhibition, mapping as well as separating the exhibition space, are the lines plotted on the floor. The first reflects the shape of the A4 highway stretching across Poland from the Ukrainian border to Germany. The second, on the other hand, corresponds to the line of Poland’s border with Belarus, which has recently become a space in particular focus.
Thus, in the project we find a set of different examples of infrastructure that is used to move – people, animals, raw materials, goods or information. Each of these not only facilitates communication, but also impedes it on other levels or generates additional effects that are questionable in their nature. On many levels, we make choices about who, where, when and under what conditions we allow to move or cross barriers we artificially create. We erect state borders to then build isolated transportation corridors for selected groups, depending on their privileges. Special roads for those who can afford to pay for entry, separate gates at airports for Schengen citizens, and eventually camps or deportation centers. Those who are unable to meet the requirements placed on them are denied the opportunity to move at all – regardless of other circumstances. The need to tighten controls on flows and migration is becoming the dominant trend in the policies of many countries.
Tytus, who lives in the region of Podlasie, is looking in particular at the drama unfolding on the Polish–Belarusian border. Just as highway transportation corridors channel human traffic by limiting entry and exit points, thus making it easier to control, the border wall built there is supposed to prevent the movement of those who are denied entry via official routes. The barrier, which passes through the primeval Bialowieza Forest area and includes animal crossings, here becomes a symbol of a paradoxical and bitter reality, in which the typical human hierarchy of entities is reversed – it is the animals who become, in a sense, “privileged,” while people dying of exhaustion are forcibly pushed to the other side. However, this wall, like any such structure, is not able to completely stop human migrations. While the animal gates built into it remain closed, people find a way around it.
In his research, Tytus Szabelski-Różniak follows routes and communication-border architecture, focusing on the inverse of their function. He is interested in the aspect of dividing, controlling and channeling traffic, rather than how to connect, repair environmental damage or speed up communication. It is therefore not a documentary project, but more of a metaphorical story projecting the ambiguous role of this type of infrastructure and its operations. The paraphrase of the ancient motto divide et impera contained in the exhibition’s title attempts to draw attention to this inverted perspective and the correlation between the inaccessibility of natural environments and the extent of autonomy of the people who inhabit them.
Divide and Connect
Tytus Szabelski-Różniak
curator: Piotr Lisowski
June 24–August 4 2023
Kronika Contemporary Art Center,
Bytom, Poland
