Capital (2020–)
PL:
Tytuł projektu odnosi się do podwójnego znaczenia angielskiego słowa „capital” – rozumianego jako stolica kraju, w której mieszczą się najważniejsze instytucje państwowe lub biznesowe, oraz jako aktywa finansowe, które mogą być wykorzystane do inwestycji, produkcji lub, co ważne w tym konkretnym przypadku, do budowy nieruchomości. Cykl fotografii, nad którym pracuję, będzie dokumentował, przedstawiał i artystycznie przekształcał tkankę urbanistyczną i architektoniczną kilku stolic Europy Środkowo-Wschodniej, m.in. Warszawy, Budapesztu, Rygi, Berlina czy Belgradu.
Każdy system polityczny i gospodarczy buduje swoje własne struktury, aby go wspierać i podtrzymywać jego reprodukcję. Ta prawidłowość jest wyraźnie widoczna w regionie na przestrzeni jego skomplikowanej historii – zwłaszcza teraz, po trzydziestu latach trwającej transformacji gospodarczej i politycznej. Przejście od socjalizmu do kapitalizmu zmieniło materialną tkankę miast stołecznych w sposób, który jest wyraźnie widoczny w architekturze i urbanistyce. Ale to nie wszystko: relacje między przestrzenią publiczną i prywatną, dominujące formy własności i funkcje budynków, a nawet ich estetyka, są pośrednimi wyznacznikami dominujących lub narzuconych wartości w społeczeństwie. To, co było wyraźne w (zwłaszcza) architekturze socrealistycznej, jest również widoczne w architekturze kapitalistycznej, choć à rebour – tylko czasem maskowane przez korporacyjną i reklamową nowomowę.
Każde z wymienionych wyżej miast ma własną, bardzo specyficzną historię. Ale tym, co je łączy, jest dążenie do „modernizacji”, do przekształcenia dawnych dzielnic robotniczych lub przemysłowych w dochodowe produkty inwestycyjne, do „doganiania” Zachodu – będącego, jako slogan, idealną wymówką dla każdej destrukcyjnej reformy społecznej. Jednocześnie jest w tych nowych przestrzeniach coś dziwnie pociągającego, co sprawia, że projekt Capital jest nie tylko dokumentacją przestrzeni miejskiej, ale również procesem eksplorowania relacji z nią, które krążą między fascynacją a wstrętem.
Choć architektura w ostatnim czasie ponownie homogenizuje się na całym świecie, przybierając formę „nowego stylu międzynarodowego”, to szczerze wierzę, że to właśnie Europa Środkowo-Wschodnia ze swoją skomplikowaną historią jest jednym z najlepszych miejsc do obserwacji tych procesów, angażujących architekturę, społeczeństwo i relacje władzy między państwem i kapitałem.
Każdy system polityczny i gospodarczy buduje swoje własne struktury, aby go wspierać i podtrzymywać jego reprodukcję. Ta prawidłowość jest wyraźnie widoczna w regionie na przestrzeni jego skomplikowanej historii – zwłaszcza teraz, po trzydziestu latach trwającej transformacji gospodarczej i politycznej. Przejście od socjalizmu do kapitalizmu zmieniło materialną tkankę miast stołecznych w sposób, który jest wyraźnie widoczny w architekturze i urbanistyce. Ale to nie wszystko: relacje między przestrzenią publiczną i prywatną, dominujące formy własności i funkcje budynków, a nawet ich estetyka, są pośrednimi wyznacznikami dominujących lub narzuconych wartości w społeczeństwie. To, co było wyraźne w (zwłaszcza) architekturze socrealistycznej, jest również widoczne w architekturze kapitalistycznej, choć à rebour – tylko czasem maskowane przez korporacyjną i reklamową nowomowę.
Każde z wymienionych wyżej miast ma własną, bardzo specyficzną historię. Ale tym, co je łączy, jest dążenie do „modernizacji”, do przekształcenia dawnych dzielnic robotniczych lub przemysłowych w dochodowe produkty inwestycyjne, do „doganiania” Zachodu – będącego, jako slogan, idealną wymówką dla każdej destrukcyjnej reformy społecznej. Jednocześnie jest w tych nowych przestrzeniach coś dziwnie pociągającego, co sprawia, że projekt Capital jest nie tylko dokumentacją przestrzeni miejskiej, ale również procesem eksplorowania relacji z nią, które krążą między fascynacją a wstrętem.
Choć architektura w ostatnim czasie ponownie homogenizuje się na całym świecie, przybierając formę „nowego stylu międzynarodowego”, to szczerze wierzę, że to właśnie Europa Środkowo-Wschodnia ze swoją skomplikowaną historią jest jednym z najlepszych miejsc do obserwacji tych procesów, angażujących architekturę, społeczeństwo i relacje władzy między państwem i kapitałem.
EN:
The title of the project refers to the double meaning of the word “capital” – understood as the main city of a country, where the most important state or business institutions are located, and as a financial asset that can be used for investment, production or, importantly in this particular case, real estate development. The series of photographs I am working on will document, depict and reflect on the urban and architectural fabric of several Central and Eastern European capitals, including Warsaw, Budapest, Riga, Berlin and Belgrade.
Every political and economic system builds its own structures to support it and sustain its reproduction. This regularity is clearly visible in the region throughout its complicated history – especially now, after over thirty years of ongoing economic and political transformation. The transition from socialism to capitalism has changed the material fabric of the capital cities in ways that are clearly visible in architecture and urban planning. But that is not all: the relationship between public and private space, the dominant forms of ownership and functions of buildings, and even their aesthetics, are indirect indicators of dominant or imposed values in society. What was explicit in (particularly) socialist realist architecture is also apparent in capitalist architecture, albeit à rebour – masked by corporate and advertising newspeak.
Each of the cities mentioned above has its own, very specific history. But what is similar to all of them is the drive to “modernize”, to transform former working-class neighbourhoods or industrial districts into profitable investment opportunities, to “catch-up” with the West – a perfect excuse for every destructive social reform.At the same time, there is a certain strange allure to these new spaces, which makes the Capital project not only a documentation of urban space, but also a process of exploring relationships with it that circulate between fascination and repulsion.
Although architecture has recently been re-homogenizing around the world in the form of a “new international style”, I sincerely believe that Central and Eastern Europe with its complicated history is one of the best places to observe these processes involving architecture, society and the power relations between state and capital.
Every political and economic system builds its own structures to support it and sustain its reproduction. This regularity is clearly visible in the region throughout its complicated history – especially now, after over thirty years of ongoing economic and political transformation. The transition from socialism to capitalism has changed the material fabric of the capital cities in ways that are clearly visible in architecture and urban planning. But that is not all: the relationship between public and private space, the dominant forms of ownership and functions of buildings, and even their aesthetics, are indirect indicators of dominant or imposed values in society. What was explicit in (particularly) socialist realist architecture is also apparent in capitalist architecture, albeit à rebour – masked by corporate and advertising newspeak.
Each of the cities mentioned above has its own, very specific history. But what is similar to all of them is the drive to “modernize”, to transform former working-class neighbourhoods or industrial districts into profitable investment opportunities, to “catch-up” with the West – a perfect excuse for every destructive social reform.At the same time, there is a certain strange allure to these new spaces, which makes the Capital project not only a documentation of urban space, but also a process of exploring relationships with it that circulate between fascination and repulsion.
Although architecture has recently been re-homogenizing around the world in the form of a “new international style”, I sincerely believe that Central and Eastern Europe with its complicated history is one of the best places to observe these processes involving architecture, society and the power relations between state and capital.
