Capital (2020–)



PL: Tytuł projektu odnosi się do podwójnego znaczenia angielskiego słowa „capital” – rozumianego jako stolica kraju, w której mieszczą się najważniejsze instytucje państwowe lub biznesowe, oraz jako aktywa finansowe, które mogą być wykorzystane do inwestycji, produkcji lub, co ważne w tym konkretnym przypadku, do budowy nieruchomości. Cykl fotografii, nad którym pracuję, będzie dokumentował, przedstawiał i artystycznie przekształcał tkankę urbanistyczną i architektoniczną kilku stolic Europy Środkowo-Wschodniej, m.in. Warszawy, Budapesztu, Rygi, Bratysławy czy Belgradu.

Każdy system polityczny i gospodarczy buduje swoje własne struktury, aby go wspierać i podtrzymywać jego reprodukcję. Ta prawidłowość jest wyraźnie widoczna w regionie na przestrzeni jego skomplikowanej historii – zwłaszcza teraz, po trzydziestu latach trwającej transformacji gospodarczej i politycznej. Przejście od socjalizmu do kapitalizmu zmieniło materialną tkankę miast stołecznych w sposób, który jest wyraźnie widoczny w architekturze i urbanistyce. Ale to nie wszystko: relacje między przestrzenią publiczną i prywatną, dominujące formy własności i funkcje budynków, a nawet ich estetyka, są pośrednimi wyznacznikami dominujących lub narzuconych wartości w społeczeństwie. To, co było wyraźne w (zwłaszcza) architekturze socrealistycznej, jest również widoczne w architekturze kapitalistycznej, choć à rebour – tylko czasem maskowane przez korporacyjną i reklamową nowomowę.

Choć architektura w ostatnim czasie ponownie homogenizuje się na całym świecie, przybierając formę czegoś na kształt „nowego stylu międzynarodowego”, to szczerze wierzę, że to właśnie Europa Środkowo-Wschodnia ze swoją skomplikowaną historią jest jednym z najlepszych miejsc do obserwacji tych procesów, angażujących architekturę, społeczeństwo i relacje władzy między państwem i kapitałem. Nie interesuje mnie bowiem wąsko pojęta wartość estetyczna konkretnych budynków, lecz ich wartość symboliczna czy ideologiczna z jednej strony, a z drugiej to, jak namacalnie kształtują ludzkie funkcjonowanie w przestrzeni.